در تابستان 1385 روزی در عمارت ییلاقی استاد افشار در کوشکک لورا صحبت از تاریخچه فهرست نویسی در ایران به میان آمد و این سوال پیش آمد:
آیا به نظر شما ابن یوسف شیرازی در هنگام نوشتن فهرست نسخ خطی کتابخانه مجلس (در حوالی سالهای 1304 و 1305 شمسی) و سپهسالار (حدود 1315 شمسی) نظری بر فهرست های نوشته شده توسط فرنگیان داشته است؟»
جواب فرمودند: به احتمال زیاد بله. اگر هم بطور مستقیم از آنها استفاده نکرده باشد، ولی با توجه به دوستی و مراوداتی که ابن یوسف با رجال علمی و فرهنگی و ی فرنگ رفته وقت داشته، احتمالاً از فهرست های نوشته شده توسط ایران شناسان فرنگی برای نسخه های خطی شرقی اطلاع داشته است».
گفت وگوی ما در نهایت بدینجا رسید که:آیا به نظر شما با توجه به گستردگی امر فهرست نویسی در ایران ـ بخصوص در این سالهای اخیر و توسط جمعی از جوانان فاضل و علاقه مند به این کار و رشته ـ آیا بودن کاربرگه ای واحد و مشترک برای فهرست نویسی لازم و ضروری است؛ و آیا شما خود با توجه به تجربه وسیعی که از کار فهرست نویسی برای مجموعه های متعدد خصوصی و عمومی داخل و خارج از کشور دارید، آیا حاضر هستید از الگو و طرحی واحد در کار فهرست نویسی پیروی نمائید؟»
جواب فرمودند: اگر این کاربرگه در هم نظری با متخصصان نسخه شناس و فهرست نویسان ایرانی و فرنگی تهیه و تدوین شود، البته بسیار مفید و مغتنم واقع خواهد شد و بطور قطع و یقین من خود حاضر به انجام آن هستم».
پس برای آنکه تأیید و تاکیدی بر این کار داشته باشند از دو تجربه شان در تهیه کاربرگه در دو مقطع زمانی نسبتاً طولانی یاد فرمودند. نخست از تهیه کاربرگه ای که در دوره هفت ماه ریاستشان بر کتابخانه ملی (1341ش) آماده کرده بودند، و بعد از زمانی که قرار شد فهرستی برای نسخه های خطی کتابخانه ملی و آرشیو دولتی اطریش تهیه و تدوین نمایند. خوشبختانه این هر دو کار ارزشمند در دسترس اهل فن قرار دارد و قابل نقد و نظر و بررسی است.
طرحی که در زیر ملاحظه می فرمائید، صورت مقدماتی و ابتدایی و البته خالی از توضیحات لازم برای هر بند و بخش است، که قرار بود استاد افشار آن را در م با برخی استادان غیر ایرانی، از جمله پروفسور یان یوست ویتکام، فهرست نویس نسخ شرقی کتابخانه دانشگاه لیدن هلند، و پروفسور فرانسیس ریشارد، فهرست نویس نسخ فارسی کتابخانه ملی فرانسه، و جمعی دیگر تهیه و صورت نهایی آن را در مجله نامه بهارستان» منتشر نمایند، که متأسفانه عملی نشد و به همین صورت ناقص و ابتدایی باقی ماند.
اکنون چون دوستان و ارادتمندان حضرت آیت الله رضا استادی، تصمیم بر آن دارند تا جشن نامه ای برای حضرتشان فراهم کنند و چون جناب ایشان علاوه بر اشتغالات کثیر علمی، خود عمری به کار فهرست نویسی نسخ خطی مشغول بودند آن طرح که یادگاری از دوست فقید ایشان مرحوم استاد ایرج افشار است در اینجا تقدیم دوستداران نسخ خطی می گردد.
نادر مطّلبی کاشانی
مشق نسخه شناسی (طرحی مقدماتی برای فهرست نویسی نسخه های خطی از ایرج افشار)
فهرست ,نویسی ,های ,خطی ,کار ,کتابخانه ,فهرست نویسی ,نسخ خطی ,کتابخانه ملی ,تهیه و ,کار فهرست ,برای فهرست نویسی
درباره این سایت